Z dniem 19 września 2020 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych w związku z instalacjami fotowoltaicznymi. Regulacje te dotyczą instalacji o mocy powyżej 6,5 kWp. W konsekwencji zmian w prawie budowlanym następuje konieczność uzgodnień z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. i zgłoszenia do organów Państwowej Straży Pożarnej każdej instalacji fotowoltaicznej o mocy powyżej tej mocy.
Jak opublikował BRE National Solar Centre, niezależny instytut badawczy z Wielkiej Brytanii w publikacji „Fire and Solar PV Systems – Investigations and Evidence in July 2017” – prawidłowo zaprojektowana i eksploatowana instalacja PV nie powoduje większego ryzyka powstania pożaru. Badanie BRE wykryło mniej niż 60 przypadków pożarów w puli około 1 mln zainstalowanych systemów PV w ciągu ostatnich siedmiu lat. 42 przypadki jako spowodowane przez instalację fotowoltaiczną, a tylko 17 oznaczono jako „poważne pożary”. Do podobnych wniosków dochodzimy po lekturze raportów TÜV Rheinland we współpracy z Instytutem Systemów Energetyki Słonecznej im. Fraunhofera - pożary wywołane przez systemy PV to 0,016 % w odniesieniu do wszystkich instalacji fotowoltaicznych powstałych w Niemczech.
Z dniem 19 września 2020 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych w związku z instalacjami fotowoltaicznymi. Regulacje te dotyczą instalacji o mocy powyżej 6,5 kWp (pod uwagę bierzemy moc zainstalowanych modułów fotowoltaicznych). W konsekwencji zmian w prawie budowlanym następuje konieczność uzgodnień z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. i zgłoszenia do organów Państwowej Straży Pożarnej każdej instalacji fotowoltaicznej o mocy powyżej 6,5 kWp.
Uzgodnienia dla każdej instalacji PV o mocy ponad 6,5 kWp
Do tej pory uzgodnienia były wymagane tylko dla instalacji wykonywanych na budynkach o szczególnych wymogach ppoż. Zasadniczą zmianą jest to, że od teraz każda instalacja powyżej 6 kWp będzie musiała być poddana ocenie organów Państwowej Straży Pożarnej i rzeczoznawcy ppoż. Na poziomie projektu. Bez znaczenia będzie sposób montażu, lokalizacja i przeznaczenie budynku. Oznacza to, że również instalacje naziemne podlegają tym wymogom.
Zmiany w ustawie prawa budowlanego
Zgodnie z Ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020 poz. 471) od 19.09.2020 nowe brzmienie otrzymuje Art. 29 prawa budowlanego, a wraz z nim: „4. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia […] wykonywanie robót budowlanych polegających na:
3) instalowaniu:
c) pomp ciepła, wolno stojących kolektorów słonecznych, urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW z zastrzeżeniem, że do urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW stosuje się obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, zwany dalej „uzgodnieniem pod względem ochrony przeciwpożarowej”, projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej, o którym mowa w art. 56 ust. 1a”
Dlatego po 19.09.2020 roku konieczne jest potwierdzenie przez rzeczoznawcę w formie uzgodnienia, że spełnione są wymagania ppoż. projektowanej instalacji fotowoltaicznej, jeśli łączna moc modułów będzie większa niż 6,5kWp. To znaczy, że projekt techniczny instalacji będzie wymagał uzgodnienia pod względem zgodności z wymaganiami ppoż. z uwagi na Art. 29 ust. 4 pkt. 3 lit. c. (Dz. U. 2020 poz. 1333).
Budynki mieszkalne jednorodzinne
Najczęściej instalacja fotowoltaiczna umiejscawiana jest na budynkach jednorodzinnych. Takie budynki najczęściej nie wymagają uzgodnień w zakresie ochrony z rzeczoznawcą zabezpieczeń ppoż. Takie budynki mają mniejsze wymagania ochrony ppoż. np. z zakresie materiałów, klasy odporności ogniowej ścian wewnętrznych, konstrukcji dachu i poszycia. W Polsce nie występują przepisy szczegółowe dotyczące projektowania instalacji PV z uwagi na przepisy przeciwpożarowe. W prawie budowlanym istnieje jednak zapis w art. 5 o projektowaniu budynku i urządzeń znajdujących się w nim w taki sposób, by zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo pożarowe (cokolwiek to znaczy). Instalacja fotowoltaiczna jest jednym z takich urządzeń, wiec podlega ocenie ppoż.
W zakresie opracowania projektant powinien określić, czy projektowana przez niego instalacja ma wpływ na następujące parametry:
przewidywaną gęstość obciążenia ogniowego,
ocenę zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych,
informację o stopniu rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych,
podział obiektu na strefy pożarowe,
informacje o usytuowaniu z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe, w tym o odległości od obiektów sąsiadujących,
informacje o warunkach i strategii ewakuacji ludzi lub ich ratowania w inny sposób.
Dodatkowo powinny znaleźć się informacje o sposobie zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji PV, a także rozwiązania zmniejszające ryzyko powstania pożaru. Aby spełnić te wymogi należy skorzystać z następujących rozwiązań technicznych:
połączenia DC należy zaprojektować z wykorzystaniem szybkozłączy jednego typu i producenta,
należy minimalizować ilość połączeń DC,
trasy przewodów DC prowadzić w metalowych kanałach kablowych, a tam gdzie to konieczne w obudowie zapewniającej EI 30, EI 60 lub EI 120,
trasy przewodów odpowiednio oznakować,
przepusty instalacyjne przez ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy zabezpieczyć w tej samej klasie odporności ogniowej co przegroda,
zapewnić ochronę odgromową urządzeń fotowoltaicznych (jeżeli na budynku istnieje instalacja odgromowa).
Wyposażenie w gaśnice
W przypadku powstania pożaru, najszybciej do akcji gaśniczej mogą przystąpić mieszkańcy budynku. Dlatego choć nie ma wymogów formalno - prawnych – warto wyposażyć budynek z instalacją PV w gaśnicę proszkową w pobliżu falownika PV. Gaśnice, którymi wolno gasić urządzenia pod napięciem posiadają napis na etykiecie informujący: „Do gaszenia urządzeń pod napięciem elektrycznym do 1000V”. Są to wszystkie gaśnice proszkowe i śniegowe, przy czym wymagane jest zachowanie minimalnej odległości 1m od gaszonego urządzenia). Od niedawna można również zastosować gaśnice mgłowe GWM-3x lub GWM-6x – bezpieczne przy gaszeniu urządzeń elektronicznych pod napięciem i bardzo skuteczne. Nie uszkadzają przy tym układów elektronicznych.
Oznakowanie budynku
Ponadto w celu zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa dla ekip ratowniczo gaśniczych należy odpowiednio oznakować obiekt wyposażony w PV (zgodnie z normą PN-EN 60364-7-712).
Naklejka z wizerunkiem modułów PV na dachu budynku powinna być umieszczona:
w miejscu przyłączenia instalacji PV,
w rozdzielni głównej budynku,
przy liczniku,
przy głównym wyłączniku zasilania.
Przygotowanie obiektu budowlanego i terenu do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych
Dla zapewnienia bezpieczeństwa ekipom ratowniczym podczas ich działań warto wykonać oznaczenia części składowych instalacji PV oraz wykonania planu urządzenia fotowoltaicznego. Część graficzna powinna zawierać:
lokalizacje modułów PV,
lokalizację falownika PV,
usytuowanie elementu (np. rozłącznika) zapewniającego odłączenie napięcia po stronie DC falownika,
przebieg tras przewodów prądu stałego pozostających pod napięciem,
ewentualnych ognioodpornych obudów lub osłon projektowanych na okablowaniu,
opcjonalnie przebiegu tras okablowania prądu przemiennego,
legendę oznaczeń,
wskazanie osób lub podmiotów opracowujących plan i kontakt z nimi.
